सामान्य काळातील तेरावा आठवडा
बुधवार ३जुलै २०२४
तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे; पाहिल्यावांचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य.'You believe because you can see me. Blessed are those who have not seen and yet believe.'
जुळा (दिदुम) म्हटलेला थॉमस हा गालीलमधील एक अशिक्षित व साधा कोळी होता. येशूने त्याला आपल्या बारा प्रेषितांमध्ये निवडून घेतले होते. लाझरसच्या आजाराची बातमी येशूला कळली तेव्हा येशू बेथानी येथे जाण्यास निघाला परंतु यहुदी लोक आपल्याला दगडमार करतील ह्या भीतीने इतर शिष्य येशूबरोबर बेथानीस जायला घाबरले होते. अशा वेळी केवळ येशूवरील प्रेमापोटी थॉमस आपल्या सहकाऱ्यांना म्हणाला, चला आपणही जाऊ आणि त्याच्याबरोबर मरू.
प्रभुजी आपण कोठे जाता हे आम्हाला ठाऊक नाही मग मार्ग कसा ठाऊक असणार? असा प्रश्न शेवटच्या भोजनसमयी विचारणारा शिष्य हा थॉमसच होता. येशूने त्याला उत्तर दिले, “मार्ग, सत्य व जीवन मीच आहे.”
पवित्र आत्म्याच्या आगमनानंतर सर्व प्रेषित जगाच्या कानाकोपऱ्यात येशूची सुवार्ता सांगण्यासाठी निघून गेले. थॉमस मिडेस, पर्शिया, भारत आणि आसपासच्या परिसरात जाऊन पोहोचले त्यावेळी सिरीया आणि भारत ह्यांच्यात व्यापारी दळणवळण सुरू होते असे मानले जाते. इ. स. ३२५ साली नायसिया येथे भरलेल्या ख्रिस्ती धर्मपरिषदेत जे सिरियन चॅल्डीयन बिशप उपस्थित होते ते भारत आणि पर्शिया येथले होते अशीदेखील नोंद इतिहासात आढळले.
मद्रासमधील मैलापूर, (आताचे सान्त थोमे) येथे थॉमस ह्यांना भाल्याने भोसकण्यात आले अशी श्रद्धावंतांची समजूत आहे. त्यामुळे ज्या क्रूसरूपी खांबावर त्याला मारण्यात आले तो खांब आज भाविकांच्या भक्तीचा विषय बनलेला आहे.
संत लूकने पवित्र मरियेचे चितारलेले एक चित्र संत थॉमसने भारतात येताना आपल्याबरोबर आणले होते. तेही चित्र आपल्याला मद्रास मैलापूर येथे पाहावयास मिळते.
संत जॉन क्रिझोस्तोम ह्यांच्या काळात संत थॉमस ह्याची खाच सिरीयातील एडेसा येथे होती. पुढे त्याच्या शरीराचे उर्वरित अवशेष इटाली व पोर्तुगाल येथे नेण्यात आले.
भारतात आल्यानंतर कोणा एका राजपुत्राने थॉमसला मोठा राजवाडा उभारण्यासाठी बयापैकी रक्कम देऊ केली. परंतु “ह्या पृथ्वीवर आपणासाठी संपत्ती साठवू नका तर स्वर्गात आपणासाठी संपत्ती साठवा" असा सल्ला देऊन थॉमसने त्या राजपुत्राला आपली संपत्ती गोरगरिबांना वाटून टाकण्यास प्रवृत्त केले. आर्किटेक्ट आणि बिल्डर्स हे संत थॉमस ह्यांना आपला आश्रयदाता संत मानतात.
Thanks be to God
तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे;
येशू आला तेव्हां बारांतील एक म्हणजे दिदुम' म्हटलेला थोमा हा त्यांच्याबरोबर नव्हता. म्हणून दुसऱ्या शिष्यांनी त्याला सांगितलें, आम्हीं प्रभूला पाहिलें; पण त्यानें त्यांना म्हटलें, त्याच्या हातांत खिळ्यांचे वण पाहिल्यावांचून, खिळे होते त्या जागीं आपलें बोट घातल्यावांचून व त्याच्या कुशींत आपला हात घातल्यावांचून मी विश्वास धरणारच नाहीं.
मग आठ दिवसानंतर त्याचे शिष्य पुन्हा एकदां आंत असतां त्यांच्याबरोबर थोमा होता. तेव्हां दारें बंद असतांना येशू आला व मध्ये उभा राहून म्हणाला, तुम्हांस शांति असो. नंतर त्यानें थोमाला म्हटलें, तूं आपलें बोट इकडे कर व माझे हात पाहा व आपला हात पुढे करून माझ्या कुशीत घाल, आणि विश्वासहीन असूं नको, तर विश्वास ठेवणारा ऐस. थोमानें त्याला म्हटलें, माझा प्रभु व माझा देव ! येशूनें त्याला म्हटलें, तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे; पाहिल्यावांचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य.