सामान्यकाळातील १३ वा सप्ताह
गुरुवार दि.३ जुलै २०२५
तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे; पाहिल्यावांचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य
Blessed are those who have not
संत थॉमस -भारताचा प्रेषित
- प्रेषित व रक्तसाक्षी (पहिले शतक)
जुळा (दिदुम) म्हटलेला थॉमस हा गालीलमधील एक अशिक्षित व साधा कोळी होता. येशूने त्याला आपल्या बारा प्रेषितांमध्ये निवडून घेतले होते. लाझरसच्या आजाराची बातमी येशूला कळली तेव्हा येशू बेथानी येथे जाण्यास निघाला परंतु यहुदी लोक आपल्याला दगडमार करतील ह्या भीतीने इतर शिष्य येशूबरोबर बेथानीस जायला घाबरले होते. अशा वेळी केवळ येशूवरील प्रेमापोटी थॉमस आपल्या सहकाऱ्यांना म्हणाला, चला आपणही जाऊ आणि त्याच्याबरोबर मरू.
प्रभुजी आपण कोठे जाता हे आम्हाला ठाऊक नाही मग मार्ग कसा ठाऊक असणार? असा प्रश्न शेवटच्या भोजनसमयी विचारणारा शिष्य हा थॉमसच होता. येशूने त्याला उत्तर दिले, “मार्ग, सत्य व जीवन मीच आहे.”
पवित्र आत्म्याच्या आगमनानंतर सर्व प्रेषित जगाच्या कानाकोपऱ्यात येशूची सुवार्ता सांगण्यासाठी निघून गेले. थॉमस मिडेस, पर्शिया, भारत आणि आसपासच्या परिसरात जाऊन पोहोचले त्यावेळी सिरीया आणि भारत ह्यांच्यात व्यापारी दळणवळण सुरू होते असे मानले जाते. इ. स. ३२५ साली नायसिया येथे भरलेल्या ख्रिस्ती धर्मपरिषदेत जे सिरियन चॅल्डीयन बिशप उपस्थित होते ते भारत आणि पर्शिया येथले होते अशीदेखील नोंद इतिहासात आढळले.
मद्रासमधील मैलापूर, (आताचे सान्त थोमे) येथे थॉमस ह्यांना भाल्याने भोसकण्यात आले अशी श्रद्धावंतांची समजूत आहे. त्यामुळे ज्या क्रूसरूपी खांबावर त्याला मारण्यात आले तो खांब आज भाविकांच्या भक्तीचा विषय बनलेला आहे.
संत लूकने पवित्र मरियेचे चितारलेले एक चित्र संत थॉमसने भारतात येताना आपल्याबरोबर आणले होते. तेही चित्र आपल्याला मद्रास मैलापूर येथे पाहावयास मिळते.
संत जॉन क्रिझोस्तोम ह्यांच्या काळात संत थॉमस ह्याची खाच सिरीयातील एडेसा येथे होती. पुढे त्याच्या शरीराचे उर्वरित अवशेष इटाली व पोर्तुगाल येथे नेण्यात आले.
भारतात आल्यानंतर कोणा एका राजपुत्राने थॉमसला मोठा राजवाडा उभारण्यासाठी बयापैकी रक्कम देऊ केली. परंतु “ह्या पृथ्वीवर आपणासाठी संपत्ती साठवू नका तर स्वर्गात आपणासाठी संपत्ती साठवा" असा सल्ला देऊन थॉमसने त्या राजपुत्राला आपली संपत्ती गोरगरिबांना वाटून टाकण्यास प्रवृत्त केले. आर्किटेक्ट आणि बिल्डर्स हे संत थॉमस ह्यांना आपला आश्रयदाता संत मानतात.
✝️
वाचक : प्रेषितांची कृत्ये या पुस्तकातून घेतलेले वाचन
कर्नेल्या, तुझी प्रार्थना ऐकण्यांत आली आहे
तिसऱ्या दिवशीं तो कैस रियास पोहंचला तेव्हां कर्नेल्य आपल्या नात लगांना व इष्टमित्रांना जमवून त्यांची वाट पाहत होता. पेत्र आंत जात असतां कर्नेल्य त्याला सामोरा गेला आणि त्यानें त्याच्या पायां पडून त्याला नमन केलें; पण पेत्र त्याला उठवून म्हणाला, उभे राहा; मीहि मनुष्यच आहें. मग तो त्याच्या बरोबर बोलत बोलत आंत गेला, तेव्हां त्याला पुष्कळ लोक एकत्र जमलेले आढळून आले. त्याने त्यांना म्हटलें, तुम्हांला ठाऊकच आहे कीं, यहूदी मनुष्यानें अन्य जातीच्या मनुष्याबरोबर निकट संबंध ठेवणे किंवा त्याच्या कडे जाणेयेणें ठेवणें हें त्याच्या रितीरिवाजाविरुद्ध आहे; तथापि कोणाहि मनुष्याला निषिद्ध किंवा अशुद्ध म्हणूं नये असें देवानें मला दाखविले आहे; म्हणून मला बोलाविल्या बरोबर मी कांकूं न करितां आलो आहे. तर मी विचारतों, तुम्हीं मला कशासाठी बोलावलें ?
तेव्हां कर्तेल्य म्हणाला, आज चार दिवस झाले, मी आपल्या घरीं तिसऱ्या प्रहरीं प्रार्थना करीत होतों; तेव्हां पाहा, तेजस्वी वस्त्रे परिधान केलेला एक पुरुष मजपुढे उभा राहून म्हणाला, कर्नेल्या, तुझी प्रार्थना ऐकण्यांत आली आहे आणि देवासमोर तुझ्या दानधर्माचे स्मरण करण्यांत आलें आहे; तर यापोस कोणाला पाठवून पेत्र म्हटलेला शिमोन ह्याला बोलावून आण; तो समुद्राच्या कांठी कातडें कमावणाऱ्या शिमोन चांभाराच्या घरी पाहुणा आहे. म्हणून मी आपणांकडे .माणसांना तत्काळ पाठविलें. आपण आलां हें बरें केलें. तर आतां प्रभूनें जें कांहीं आपणाला आज्ञापिलें आहे तें ऐकावे म्हणून आम्ही सर्व. जण येथें देवासमोर हजर आहों.तेव्हां पेत्रानें बोलण्यास आरंभ केला : 'देव पक्षपाती नाही,' हे मला पक्के ठाऊक आहे; तर प्रत्येक राष्ट्रांत जो त्याची भीत बाळगतो व ज्याची कृत्ये नैतिक आहेत तो त्याला मान्य आहे.
हा प्रभूचा शब्द आहे
सर्व : देवाला धन्यवाद.
First Reading : Acts 10:24-35
In those days: Peter and brothers from Joppa entered Caesarea.
Cornelius was expecting them and had called together his relatives and close friends. When Peter entered, Cornelius met him and fell down at his feet and worshipped him. But Peter lifted him up, saying, "Stand up: I too am a man." And as he talked with him, he went in and found many persons gathered. And he said to them, "You yourselves know how unlawful it is for a Jew to associate with or to visit anyone of another nation, but God has shown me that I should not call any person common or unclean. So when I was sent for, came without objection. I ask then why you sent for me." And Cornelius said, "Four days ago, about this hour, I was praying in my house at the ninth hour, and behold, a man stood before me in bright clothing and said, 'Cornelius, your prayer has been heard and your alms have been remembered before God. Send therefore to Joppa and ask for Simon who is called Peter. He is lodging in the house of Simon, a tanner, by the sea. So sent for you at once, and you have been kind enough to come. Now therefore we are all here in the presence of God to hear all that you have been commanded by the Lord." So Peter opened his mouth and said: "Truly I understand that God shows no partiality, but in every nation anyone who fears him and does what is right is acceptable to him.
This is the word of God
Thanks be to God
प्रतिसाद स्तोत्र ४२ : २-३,४३:३-४
प्रतिसाद : माझा जीव देवासाठी, जिवंत देवासाठी तान्हेला झाला आहे;
१) हरिणी जशी पाण्याच्या प्रवाहांसाठी
लुलपते तसा हे देवा,
माझा जीव तुझ्यासाठी लुलपत आहे.
२) माझा जीव देवासाठी, जिवंत देवासाठी
तान्हेला झाला आहे;
मी केव्हां देवासमोर येऊन त्याचें दर्शन घेईन ?
३) तुझा देव कोठे आहे, असे ते मला सतत म्हणतात,
म्हणून अहोरात्र माझे अश्रु माझा आहार झाले आहेत.
४) तूं आपला प्रकाश व आपले सत्य प्रगट कर;
ती मला मार्ग दाखवोत;
तुझ्या पवित्र डोंगरावर,
तुझ्या निवासस्थानी मला पोहंचवोत;
५) म्हणजे मी देवाच्या वेदीजवळ,
देव जो माझा परमानंद त्याच्याजवळ जाईन;
आणि हे देवा, माझ्या देवा, वीणेवर मी तुझें गुणगान गाईन..
Psalm: Psalm 42:2-3; 43:3, 4
R My soul is thirsting for God, the God of my life.
Like the deer that yearns for running streams,
so my soul is yearning for you, my God.
My soul is thirsting for God, the living God;
when can I enter and appear before the face of God? R
O send forth your light and your truth;
they will guide me on.
They will bring me to your holy mountain,
to the place where you dwell. R
And I will come the altar of God,
to God, my joy and gladness.
To you will I give thanks on the harp,
O God, my God. R
दुसरे वाचन १पेत्र १:३-९
वाचक : पेत्राचे पहिले पत्र ह्यामधून घेतलेले वाचन
आपल्या प्रभु येशू ख्रिस्ताचा देव व पिता धन्यवादित असो. जिवंत आशा प्राप्त होण्यासाठी आणि अविनाशी, निर्मळ व अक्षय वतन मिळण्यासाठी, त्याने आपल्या -महादयेनुसार येशू ख्रिस्ताच्या मृतांतून पुनरु त्थानाच्या द्वारे आपल्याला पुन्हा जन्म दिला ; जें तारण शेवटच्या काळी प्रगट होण्यास सिद्ध आहे, तें प्राप्त व्हावे म्हणून जे तुम्ही देवाच्या शक्तीनें विश्वासाच्या योगें रक्षिलेले आहां, त्या तुम्हांसाठीं तें वतन स्वर्गांत राखून ठेवलें आहे. त्याविषयीं तुम्ही उल्हास करितां, तरी तुम्हीं आता थोडा वेळ, भाग पडलें तसें निरनिराळ्या परीक्षामुळे दुःख सोस ह्यासाठीं कीं, नाशवंत सोन्याची परीक्षा अग्नीनें करितात त्या सोन्यापेक्षां मूल्यवान् असे जें तुमचे विश्वासाच्या परीक्षेत उतरणें तें येशू ख्रिस्ताच्या प्रगट होण्याच्या वेळेस प्रशंसा, गौरव व मान ह्यांस कारणीभूत व्हावें. त्याला पाहिलें नसतांहि त्याच्यावर तुम्ही प्रीति करिता ; आतां तो दिसत नसतां त्याच्यावर विश्वास ठेवतां; आणि त्या विश्वासाचें पर्यविसान जे आपल्या जिवांचें तारण तें उपभोगीत अनिर्वाच्य गौरवयुक्त आनंदानें उल्लासतां.
हा प्रभूचा शब्द आहे
सर्व : देवाला धन्यवाद.
Second Reading : 1 Peter 1:3-9
Blessed be the God and Father of our Lord Jesus Christ! According to his great mercy, he has caused us to be born again to a living hope through the resurrection of Jesus Christ from the dead, to an inheritance that is imperishable, undefiled, and unfading, kept in heaven for you, who by God's power are being guarded through faith for a salvation ready to be revealed in the last time. In this you rejoice, though now for a little while, if necessary, you have been grieved by various trials, so that the tested genuineness of your faith, more precious than gold that perishes though it is tested by fire, may be found to result in praise and glory and honour at the revelation of Jesus Christ. Though you have not seen him, you love him. Though you do not now see him, you believe in him and rejoice with joy that is inexpressible and filled with glory, obtaining the outcome of your faith, the salvation of your souls.
This is the word of God
Thanks be to God
जयघोष
आलेलुया, आलेलुया!
येशूनें त्याला म्हटलें, तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे; पाहिल्यावांचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य.
आलेलुया!
Acclamation:
Have you believed, Thomas because you have seen me? says the Lord: blessed are those who have not seen and yet have believed.
शुभवर्तमान योहान २०:२४-२९
वाचक : योहान लिखित पवित्र शुभवर्तमानातून घेतलेले वाचन
तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे;
येशू आला तेव्हां बारांतील एक म्हणजे दिदुम' म्हटलेला थोमा हा त्यांच्याबरोबर नव्हता. म्हणून दुसऱ्या शिष्यांनी त्याला सांगितलें, आम्हीं प्रभूला पाहिलें; पण त्यानें त्यांना म्हटलें, त्याच्या हातांत खिळ्यांचे वण पाहिल्यावांचून, खिळे होते त्या जागीं आपलें बोट घातल्यावांचून व त्याच्या कुशींत आपला हात घातल्यावांचून मी विश्वास धरणारच नाहीं. मग आठ दिवसानंतर त्याचे शिष्य पुन्हा एकदां आंत असतां त्यांच्याबरोबर थोमा होता. तेव्हां दारें बंद असतांना येशू आला व मध्ये उभा राहून म्हणाला, तुम्हांस शांति असो. नंतर त्यानें थोमाला म्हटलें, तूं आपलें बोट इकडे कर व माझे हात पाहा व आपला हात पुढे करून माझ्या कुशीत घाल, आणि विश्वासहीन असूं नको, तर विश्वास ठेवणारा ऐस. थोमानें त्याला म्हटलें, माझा प्रभु व माझा देव ! येशूनें त्याला म्हटलें, तूं मला पाहिले आहे म्हणून विश्वास ठेवला आहे; पाहिल्यावांचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य.
प्रभूचे हे शुभवर्तमान
सर्व : हे ख्रिस्ता तुझी स्तुती असो.
Gospel Reading : John 20:24-29
Now Thomas, one of the twelve, called the Twin, was not with them when Jesus came.
So the other disciples told him, "We have seen the Lord." But he said to them, "Unless I see in his hands the mark of the nails, and place my finger into the mark of the nails, and place my hand into his side, I will never believe."
Eight days later, his disciples were inside again, and Thomas was with them. Although the doors were locked, Jesus came and stood among them and said, "Peace be with you." Then he said to Thomas, "Put your finger here, and see my hands; and put out your hand, and place it in my side. Do not disbelieve, but believe." Thomas answered him, "My Lord and my God!" Jesus said to him, "Have you believed because you have seen me? Blessed are those who have not seen and yet have believed."
This is the Gospel of the Lord
Praise the Lord Jesus Christ .
चिंतन: प्रभू म्हणतो, 'पाहिल्यावाचून विश्वास धरणारे ते धन्य.' प्रभू येशू ख्रिस्ताचे वरील धन्योद्गार आपल्या सर्वांसाठी आहेत. आपण प्रभू येशूला प्रत्यक्ष पाहिले नाही, तरीही त्याच्यावरील अढळ विश्वासाने आपण आपले दैनंदिन जीवन जगत आहोत. ही श्रद्धेची देणगी आपणांस भारताचा प्रेषित संत थॉमसकडून प्राप्त झाली आहे. संशयी म्हणून गणला गेलेला संत थॉमस प्रभू येशू ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानाच्या अनुभवाने 'माझ्या प्रभू, माझ्या देवा' ह्या शब्दाने आपल्या श्रद्धेची साक्ष देतो. आणि भारतासारख्या सातासमुद्रापलीकडील प्रदेशात ख्रिस्ताची सुवार्ता पसरविण्यासाठी रक्तसाक्षित्त्व पत्करतो. संत थॉमसचा विश्वास शुभवर्तमानामध्ये वारंवार आपल्याला पाहायला मिळतो. प्रभू येशू जेव्हा योहानाच्या शुभवर्तमानात निरोपाची शिकवण देतो व आपल्या मृत्यूसाठी त्यांच्या मनाची तयारी करतो, तेव्हा प्रेषित भयभीत होतात व काहींच्या मनात प्रभूला सोडून जाण्याची इच्छा निर्माण होते. त्यावेळी संत थॉमस प्रेषितांना धीर देत त्यांना म्हणतो, 'चला आपणही........ होऊया.'खरा विश्वास आपणांस धैर्य देतो. उद्भवलेल्या समस्यांवर मात करण्यास प्रेरणा आणि शक्ती देतो. संत थॉमसप्रमाणे अढळ विश्वासाची देणगी आपणांस प्राप्त व्हावी, म्हणून आपण प्रार्थना करूया.
प्रार्थना :हे माझ्या देवा, हे माझ्या प्रभू, हे माझ्या स्वामी, तुजवर प्रेम करुन विश्वासाने तुझी सुवार्ता पसरविण्यास आम्हाला कृपा दे, ही प्रार्थना संत थॉमसच्या मध्यस्थीने करतो, आमेन..
✝️
